www.bkdh.nl
Of je nu deelneemt aan een algemene stadswandeling door Den Haag, aan een literaire stadswandeling of aan de fietstocht ‘Kunst in de stad’ - je kunt het niet missen: Den Haag is versierd met talloze kunstwerken. Meer dan 550 beelden verrijken het leven van de Hagenaars.
Omdat Den Haag én regeringsstad is én de leden van het Koninklijk Huis er altijd een grote rol hebben gespeeld is het logisch dat de stad in vergelijking met andere steden veel ‘historische’ standbeelden kent. Tijdens de stadswandeling ‘Drees, Van Oldenbarnevelt en Haags Jantje' komen we de belangrijkste tegen.
Willem Drees Baruch de Spinoza
Standbeelden
In het eerste kwart van de 19e eeuw komt het steeds vaker voor dat Nederlanders die andere Europese landen bezoeken en daar de vele standbeelden zien, zich afvragen: ”Waarom hebben wij dat niet? Hebben wij geen belangrijke Nederlanders voortgebracht?”
Pas in 1845 verschijnt in Den Haag, tegenover Paleis Noordeinde, het eerste standbeeld: Willem van Oranje te paard, ontworpen door de Fransman Emile de Nieuwerkercke. In 1848 volgt op het Plein de onthulling van het tweede Haagse standbeeld, eveneens voor Willem van Oranje, ditmaal ontworpen door de Louis Royer, directeur van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Amsterdam.
Royer is de 19e eeuwse beeldhouwer voor ‘historische’ standbeelden: Michiel de Ruyter (1841) in Vlissingen, Rembrandt van Rijn (1852) in Amsterdam, Laurens Coster (1856) in Haarlem en Joost van den Vondel (1867) in Amsterdam, om er maar een paar te noemen, zijn allemaal van zijn hand.
Het beeld aan het Noordeinde van 1845 is betaald door Koning Willem II himself, “Het dankbare volk’ schenkt het beeld op het Plein zoals de tekst op de sokkel vermeldt. Later zullen nog de standbeelden volgen van Johan de Witt in 1914. Koning Willem II in 1924, Johan van Oldenbarnevelt in 1954, koningin Wilhelmina in 1987. Thorbecke aan het Lange Voorhout uit 2017 sluit de rij af. Tijdens de stadswandeling ‘Drees Oldenbarnevelt en Haags Jantje’ staan we natuurlijk uitgebreid stil bij dit bijzondere beeld van Thorbecke. Straks komt nog Aletta Jacobs aan de Hofvijver en, als het even meezit, koningin Juliana op het Julianaplein…
Thorbecke
Website
Behalve standbeelden staan er ook honderden bijzondere, opvallende, uitdagende en moderne kunstwerken in de stad. En net zoals veel andere Nederlandse steden kent ook Den Haag sinds kort voor al die kunstwerken-in-openbare-ruimte een eigen website. De Haagse kunst is verzameld onder de naam: BuitenKunst Den Haag: bkdh.nl
De website is nog lang niet af, maar nu al schitterend. De site verdeelt de stad in acht wijken: Centrum, Escamp, Leidschenveen-Ypenburg, Laak, Loosduinen, Haagse Hout, Scheveningen en Segbroek. Toen Stroom en de gemeente gezamenlijk op 3 juni 2021 de website bkdh.nl lanceerden was enkel nog het stadsdeel Centrum voor publicatie gereed. De andere stadsdelen volgen binnenkort.
Binnenstadsgoden
'Eigen' kunstenaars
Als je de kunstwerken op bkdh.nl vergelijkt met die van andere steden, dan valt op dat de openbare ruimte in de verschillende steden vooral gevuld wordt door de ‘eigen’ kunstenaars. In Den Haag zijn bijvoorbeeld Jaroslava Dankova, Aart van den IJssel, Jan Snoeck, Phil van den Klundert, Rob Pleysier, Bram Roth, Rudi Rooijackers en Theo van der Nahmer ruim vertegenwoordigd. Zeker 200 werken In de Haagse ‘buitenkunst’ zijn afkomstig van oud-leerlingen of docenten van de Haagse Vrije Academie. In de collecties van andere steden kom je weer heel andere namen tegen.
The Royal Knot
1% regeling
Dat verschijnsel heeft te maken met de naoorlogse 1%-regeling en met de BKR-regeling die tot midden jaren ’80 voor kunstenaars was ingesteld. Steden steunden via die regelingen de eigen kunstenaars: het was een win-win situatie voor de stad, de bewoners en voor de kunstenaars. De uitzonderingen, zoals ‘De Aartsengel’ van Marino Marini (1959) of het werk op de middenberm van het Congresgebouw van Antoine Pevsner uit 1967, zijn op één Haagse hand te tellen. Eigenlijk pas na 2000 werd de tendens vaker te kiezen voor meer internationaal bekende kunstenaars.
Bloemenmarkt
Thorbecke
STROOM is de organisatie die verantwoordelijk is voor de Haagse kunst in openbare ruimte. Zij heeft onder andere gezorgd dat de stad de trotse bezitter is van de Beeldengalerij aan de Grote Marktstraat en het Spui. Sinds een paar jaar staat een speciaal beeldengalerij-depot in het Zuiderpark. Ook nieuwe beelden, zoals het Thorbecke standbeeld van Thom Puckey, komen steeds tot stand dankzij STROOM. En… STROOM komt dus nu met deze nieuwe prachtige website. Een aanwinst voor de stad.
Twee vriendinnen
Ook benieuwd naar alle verhalen over standbeelden, beelden en kunst in de buitenruimte van de stad? Bekijk dan alle stadswandelingen en fietstochten over kunst: Kunst in de Stad, Drees, Oldebarnevelt en Haags Jantje, Kunst rond Cats, Naar Ot en Sien, Besuyde den Houte, Kunst rond 'Maria Hoeve',
