Wonen in Den Haag Zuid West - 7
HET ONDERWIJS - HAVO EN VWO
Dit is inmiddels het zevende blog ‘Wonen in Den Haag Zuidwest’. Er staan in Zuidwest nu 32.500 woningen en daar komen er 10.000 bij. Tijdens de fietstocht ‘Uniek Den Haag Zuidwest’ komen niet enkel kunst en architectuur aan de orde, maar onderzoeken we ook wáár die 10.000 woningen dan zouden kunnen komen. Zowel woningbouwverenigingen als stadsbestuurders hebben bovendien de ambitie dat er een gezonde mix ontstaat. Een wijk óók aantrekkelijk voor bewoners met een modaal of bovenmodaal inkomen, zowel koop- als huurwoningen,
Bovenmodaal naar Zuidwest
Om bewoners met een bovenmodaal inkomen naar Zuidwest te lokken zal de wijk aan een groot aantal voorwaarden moeten voldoen. De belangrijkste 4 op een rijtje.
Koop- of huurwoningen in het duurdere segment in een zwakke wijk kent een eigen problematiek. Een dure koopwoning bovenin een appartementengebouw dat verder voornamelijk sociale huurwoningen bevat, dát gaat niet werken. Die interactie in het portiek bevordert eerder segregatie dan gewenste integratie. Aparte woonblokken met koopwoningen uit het duurdere segment in een groene omgeving lijkt de oplossing.
Groen is ook een voorwaarde om bovenmodale inwoners naar de wijk te trekken en groen is er – tenminste voorlopig nog- voldoende in de tientallen binnentuinen, het Zuiderpark, het Melis Stokepark en bij Madestein, net achter de Lozerlaan. Groen is één van de sterke punten van Zuidwest.
Ook goed openbaar vervoer lijkt een voorwaarde. Door de planmatige opzet van de wederopbouwwijk heeft de HTM dat al bijna ideaal kunnen regelen. Alle ‘horizontale’ wegen de Meppelweg, de Hengelolaan, de Melis Stokelaan én de Erasmusweg hebben goede ov verbindingen. De nieuwe opstapplaatsen aan de Leyweg zijn een aanwinst. De wijk zelf ligt ideaal om met de auto naar Amsterdam of Rotterdam te vertrekken.
En tentslotte, wat voor welgestelde ouders met kinderen van groot belang zal zijn, is de vraag naar welke goede basisscholen en vooral “Naar welke scholen voor voorgezet onderwijs kunnen mijn kinderen?” En voor ‘voorgezet onderwijs’ moet je lezen havo en atheneum.
Het voortgezet onderwijs in Zuidwest rond 1960
Met enige regelmaat klinkt sinds een jaar of twee de roep om een havo – en atheneumopleiding in Zuidwest. Het is zinvol om te kijken waarom een dergelijke opleiding er nu niet is. Als oud-docent van het Thomas More College neem ik je graag mee naar de geschiedenis van deze havo-atheneumopleiding, omdat het exemplarisch is voor het hele vo-onderwijs in Zuidwest.
In wederopbouwwijk Berestein/ Bouwlust sticht het bestuur van de Sint Willibrordus Vereniging in 1958 het R.K. Thomas More College, een havo/vwo school (toen nog hbs) aan de Beresteinlaan 625. Een jaar eerder bouwt architect Schamhart de Zuiderpark HBS aan de Zuidlarenstraat. In 1964 fuseert die met de Stevin HBS en ontstaat het Stevin College. Daar waar nu theater Dakota zit. En aan het Westhovenplein opent in 1959 Lyceum Overvoorde/ Chr HBS Overvoorde de deuren. En dan zijn er nog enkele mulo (mavo)-opleidingen, zoals de Ariënsmavo aan de Exloostraat en de Ludgermavo aan de Ambachtsgaarde en de Eindstede-Mulo en de Dalton-Mulo aan de Rade.
Maar liefst drie scholen op (het huidige) havo/atheneum niveau in Zuidwest. Dat is ook nodig voor het grote aantal kinderen uit de wijk. Het zijn jonge gezinnen, ’n grote groep uit Indië afkomstig, aangevuld met veel Westlandse leerlingen. Eind jaren ’70 begin jaren ’80 barst het Thomas More College uit de voegen. Lege gebouwtjes in de directe omgeving worden noodlokalen.
Alle drie de genoemde categorale vo-scholen zijn succesvol, dat wil zeggen dat ze kwalitatief goed onderwijs bieden én dat ze voldoende leerlingen hebben.
Van de jaren '80 en de jaren '90
En dan zijn er in de jaren ’80 drie belangrijke ontwikkelingen. Het aantal kinderen in de wijk daalt, het Thomas More College fuseert in 1984 met de Arïëns mavo en in 1988 met de Ludger mavo. Vooruitlopend op de komst van de basisvorming volgt in 1992 een fusie met de LEAO, de Beatrijs aan de Beatrijsstraat.
Ook een belangrijke ontwikkeling is dat veel ouders van kinderen uit de Schilderswijk, het beste voor hun kind willen en een witte school zoeken zo ver mogelijk van de wijk waar ze wonen. Hele Schilderswijkklassen vormen enkele jaren nieuwe Thomas More klassen.
Februari 1994 ontvangen de docenten van het Thomas More College als kadootje een chique uitziende pennenset van de schoolleiding, want meer dan 300 brugklassers schreven zich in voor het nieuwe schooljaar. Maar het is vooral de mavo-afdeling die groeit. Het aantal havo- en zeker het aantal atheneumleerlingen daalt sterk. Veel mavoleerlingen bezoeken de school in de hoop door te kunnen stromen naar de havo.
En dat niet alleen. Ouders uit het Westland zien dat het Thomas More College, ook al wegens een andere bevolkingssamenstelling van Zuidwest, niet meer hun ‘witte’ school is. En ook veel allochtone ouders zien dat ze voor een ‘witte’ school verder moeten kijken. In 1998 fuseert het Thomas More College met het Overvoorde College, een school die vergelijkbare problemen kent.
In 2003 fuseert het Thomas More-Overvoorde College met de Haagse School voor Mode en Kleding, met het Stevin College aan de Zuidlarenstraat en met de locatie Horeca en Techniek aan de Meppelweg 339 en gaat dan verder als Terra College. In 2004 wordt de naam veranderd in Scholengroep Den Haag Zuidwest. Enkel de locatie aan het Westhovenplein verzorgt dan nog onderwijs op havo- en vwo-niveau. Dan verhuist Overvoorde naar de nieuwbouw in Wateringseveld en met de komst van dat Wateringse Veld College in 2008, dat in de beginperiode trouwens absoluut niet zit te wachten op leerlingen uit Zuidwest, is het onderwijs voor havo en atheneum in Zuidwest geheel verdwenen.
2022
Sinds vorig jaar klinkt vanuit verschillende politieke partijen, zoals D66, Hart voor Den Haag en VVD, de wens om (weer) een havo/vwo school op te richten in Zuidwest. Maar stel dat die er is, dan leert de geschiedenis dat ouders het beste willen voor hun kind. Als zij zich realiseren dat hun kind havo- of eventueel vwo-capaciteiten heeft en dat de wijk waarin ze wonen ‘minder’ is dan andere wijken, zullen ze hun kind naar een school in een betere wijk sturen. Gezien de financiële positie waarin de grootste groep Zuidwestbewoners verkeert, is zelf verhuizen naar die wijken immers geen optie.
Anno 2022 hebben veel Zuidwest-leerlingen op de basisschool al een taalachterstand. Van alle kinderen hier in de leeftijdscategorie van 4 tot 18 jaar, groeit een derde op in een minimahuishouden, de gemiddelde citoscore in Zuidwest is 532 (vmbo basis kader) en na de basisschool gaat momenteel slechts een erg klein deel naar havo of vwo.
Omdat er momenteel geen havo/vwo school in Zuidwest is, gaat die groep leerlingen de wijk uit. Het is maar de vraag of toekomstige havo/vwo leerlingen een dergelijke opleiding in de eigen wijk zullen volgen.
Overigens, voordat je besluit een havo/vwo school neer te zetten is het raadzaam te onderzoeken hoeveel leerlingen uit de wijk de afgelopen twee, drie jaar met een havo/vwo-advies een start hebben gemaakt op een havo of vwo school. En kijk als gemeente pas daarna of een havo-vwo in Zuidwest wel levensvatbaar is. En kijk nu alvast of het niet wenselijker is voorlopig alle aandacht te besteden aan het taalniveau van de leerlingen en aan hun sociale problematiek om zodoende hun Cito-scores te verbeteren.
2035
Maar stel dat je tóch op korte termijn al zo’n havo-atheneumschool wilt. Het stichten van een dergelijke school heeft nogal wat voeten in aarde. Het duurt een jaar of drie vier voor ie er staat - en dan nog. Dan begint de school hoogstwaarschijnlijk enkel met brugklassen. Voordat de school bewezen heeft dat er kwalitatief uitstekend onderwijs wordt verzorgd, en een paar jaar achtereen goede eindexamenresultaten bereikt, ben je wéér 10 jaar verder en is het 2035.
Dat zou dan mooi uitkomen, want zo rond die tijd is hopelijk een deel van de nieuwe woningbouw bij de Dreven, de Gaarden en de Zichten én in andere delen van de wijk gerealiseerd en is de samenstelling van de wijk wellicht ietsje veranderd.
“Ja”, roepen politici januari 2022, “we willen een havo/vwoschool in Zuidwest en dan het liefst een brede buurtschool”. Dat laatste zou ik nou juist niet doen. Zorg tegen -de-stroom-in voor een ‘categorale’ havo of atheneum school. Verleid, verplicht scholen als het Sorgvliet, het Zandvliet of Hofstad Lyceum desnoods moreel een dependance te openen in Zuidwest en zorg dat die scholen hun beste docenten dáár neerzetten. Haal die onderwijskwaliteit de wijk binnen en zorg dat de sociale omgeving van de leerlingen en hun ouders verbetert. Het lijkt me de enige succesvolle optie en combinatie.
Piet Vernimmen
Benieuwd naar meer verhalen over Den Haag Zuidwest? Bekijk dan de stadswandelingen en fietstochten: Uniek Den Haag Zuid West. Of lees eerdere blogs uit de serie Wonen in Den Haag Zuid West en Haagse Hoogbouw.
