Marino Marini in 'Wat een Verbeelding'
Op dit moment stelt TV-West een aardige serie samen over kunst in de Haagse openbare ruimte onder de titel 'Wat een Verbeelding'.
Alle afleveringen zijn op de website van TV-West terug te kijken. De aflevering van 10 januari 2024 besteedt aandacht aan kunst in Den Haag Zuidwest. Het was voor mij een welkome mogelijkheid om op TV-West wat meer te vertellen over ‘Paard en Ruiter’ van Marino Marini.
Trots
We schrijven 1957 en in Den Haag Zuidwest is zojuist het grootste woon-winkelcentrum van Europa ontworpen. Het project heeft een lengte van 275 meter, in de woningen erboven zijn slaapkamers voor meer dan 1200 bewoners. We kennen het anno 2024 als ‘De Stede’.
Maar in het midden van die vijftiger jaren is nog iets anders aan de hand. Den Haag heeft Zuidwest ontworpen en de plannen, niet de verwarren met de daadwerkelijke bouw, zijn klaar.
Van de huidige Loevesteinlaan tot de huidige Lozerlaan: alles staat op papier en de stad is trots dat het in deze tijd van woningnood is gelukt. Iedereen mag het weten en het moet gevierd worden! Met een beeld!
In 1956 geeft woningbouwvereniging ‘Bouwlust’ de opdracht voor het beeld aan Marini. Dat is weer een initiatief van de directeur van de gemeentelijke Schone Kunsten Wijsenbeek. Die heeft Marini gevraagd op schaal wat kleine modellen van het beeld te maken. De sokkel zal worden geschonken door de aannemer.
Dertigduizend gulden
Marino Marini is een van de belangrijkste naoorlogse kunstenaars op dat moment. En niet bepaald de goedkoopste. Rond de 30.000,00 gulden gaat het kosten (dat zou nu iets meer dan een ton wezen) en de stad bekostigt het beeld uit het zogenoemde ‘straatgeld’. De armlastige stad vindt het bedrag geen bezwaar, ook al gaat al het geld voor cultuur in openbare ruime in één keer op. Er volgen zelfs enkele reizen van wethouders naar Milaan om te zien hoe de beeldhouwer vordert. De pas aangetreden burgemeester Kolfschoten volgt het proces op de voet.
De ondergang
Het beeld dat Marini maakt heeft niks te maken met een trotse ruiter en ook niks met een generaal die voor de troepen uitrijdt. Na de tweede wereldoorlog speelden paarden geen rol meer in oorlogen. Het beeld dat Marini maakt in 1957 staat symbool voor de teloorgang van de Europese beschaving. Met de mensheid zal het best goed aflopen, maar de huidige Europese cultuur is volgens Marini ten dode opgeschreven. Net zoals ook de Griekse en de Romeinse beschaving ten onder gingen. Marini in 1958: “De ruiter op het paard staat symbool voor de mens die zijn greep op het wereldgebeuren en de natuur heeft verloren.”
4 mei 1959
Op 4 mei 1959 onthult burgemeester Kolfschoten het beeld. Dat gaat nog niet zo snel, omdat een touw afbreekt en daar werkzame bouwvakkers te hulp schieten, op het paard klimmen en de feitelijke onthulling verrichten.
De tientallen aanwezigen zien op de sokkel de tekst: “Si construi, si ruppe, un canto desolato resta sul mondo” ofwel in goed Nederlands: “Men bouwde, men brak af, een desolaat gezang blijft op de wereld”. En dat bij de viering van een geslaagd bouwplan… Het was wat je noemt een moedig besluit van de stad dit beeld van Marini te plaatsen.
Pistoia
Marino Marini werd in februari 1901 in Pistoia geboren en overleed in 1980 in de kustplaats Viareggio. In Pistoia is een schitterend Pistoia Museum. De collectie is tijdelijk ondergebracht in een kerkgebouw daar vlak in de buurt. Het museum besteedt veel aandacht aan het Haagse kunstwerk. In het museum blijkt Marini een veelzijdig kunstenaar. Ook Florence en Milaan kennen een Marini museum. In Nederland is werk van Marini verder te zien in het Kröller-Muller Museum in Otterlo en in Rotterdam staat ‘Il grande Miracolo’.
Maar ga ik elk geval naar Marinipark in Den Haag Zuidwest.
Piet Vernimmen
Belangstelling wandel- of fietstochten door de wijken van Den Haag? Kijk kan ook naar Kunst in de stad, Naar Ot en Sien, en Uniek Den Haag Zuid-West,
Of stuur een mailtje naar
