De wachtrij begint hier
Iedereen heeft zo zijn eigen herinneringen aan de coronaperiode.
Zelf vierde ik een verjaardagsetentje bij VIGO, een visrestaurant aan de Van der Goesstraat. Het is een sympathieke zaak, zeker voor mensen die snel last hebben van omgevingsgeluiden. Het personeel zet dan ogenblikkelijk de muziek zachter. Met zijn tienen waren we en we schoven dicht tegen elkaar aan. Na afloop -het zal iets na elven zijn geweest- handen geven, omhelzen en zoenen. Nog geen 12 uur later werd alle Haagse horeca gesloten: levensgevaarlijk. Meteen sloeg de twijfel toe: was deze verjaardag meteen mijn laatste?
Een paar weken later tijdens een fietstocht door de duinen betrapten we ons op wat rare vage agressieve gedachten: wij fietsen keurig achter elkaar en ons kwamen een dame en heer tegemoet die weigerden achter elkaar te gaan rijde. Toen ze ons rakelings passeerden, raakten onze sturen elkaar net niet. Wat jammer dat wij zo’n keurige opvoeding hadden genoten, anders was de scheldpartij tot Kijkduin te horen geweest. Nu brulden we hen enkel beschaafd achterna: ”Stelletje aso’s!”
Tijdens de coronaperiode zag de stad er anders uit en de bevolking reageerde anders. Het Haags Historisch Museum en het Haags Gemeentearchief nodigen twee weken na de VIGO-verjaardag, april 2020, fotograaf Sandra Uittenbogaart uit om tijdens de pandemie zoveel mogelijk veranderingen in dat Haagse straatbeeld te documenteren. Twee jaar lang zwerft zij door de stad om de coronaperiode vast te leggen. Die zwerftocht levert 20.000 foto’s op, waarvan er 200 in ‘De wachtrij begint hier’ zijn vastgelegd.
De boekpresentatie van de coronafoto’s vindt plaats op zaterdagmiddag 20 september 2025 in Schlemmer aan de Korte Houtstraat. Terwijl 20 meter verderop een bakfiets staat met de tekst ‘Coronaprikken leiden tot onvruchtbaarheid’ en relschoppers diezelfde Korte Houtstraat onveilig maken en het partijkantoor van D66 vernielen, presenteert Sandra Uittenbogaart haar fotoboek ‘De wachtrij begint hier- Twee jaar coronabeleid in beeld’.
‘Het was een ingewikkelde tijd’, schrijft de auteur in het voorwoord. Christiaan Weijts typeert in zijn inleiding de stad als’ de arena waar crisisleiders en tegenstemmen samenkwamen’ en als ‘een samenleving in verwarring’. De impact van corona voor de stad weerspiegelt zich in die jaren op alle gebied en al die gebieden zijn in het boek terug te zien: winkelstraten, strand, pleinen, kerken, musea, theaters, ziekenhuizen, horeca, stadsparken en Malieveld. ‘Een ingewikkelde tijd’ ja en de herrie buiten geeft aan dat de ingewikkeldheid nog lang niet is verdwenen
Het is ondanks alle somberte geen zwartgallig boek. Het geeft enerzijds weer hoe gezagsgetrouw de Haagse bevolking over het algemeen op de maatregelen reageert en anderzijds hoe die diezelfde regelgeving soms doorschiet. Daarvan getuigt bijvoorbeeld de schitterende foto uit de zomer van 2020 met daarop een groepje vrienden die in het Zuiderpark picknicken: keurig binnen de verplichte witgekalkte cirkel, maar in een verder vrijwel verlaten grasveld.
Of de foto uit februari 2021 als aan de Lange Vijverberg op het randje van de Hofvijver, honderden jongeren zij aan zij zitten te genieten van het voorjaarszonnetje, terwijl de horeca nog gesloten is. En dan- wie herinnert het zich nog? – de coronapas, de juffrouw die online lesgeeft in een leeg leslokaal, de winkels die niet essentiële producten afdekken in de hoop daarmee open te kunnen blijven, de tientallen teksten en pijlen op straat die aangeven waar je niet of juist wèl moet lopen…
Uittenbogaart geeft ook de tegengeluiden in het coronadebat alle ruimte: het uitroepen van de bananenrepubliek door de actiegroep Viruswaanzin bij het Paleis van Justitie, de protesten tegen de spoedwet in september 2020 en de protesten tegen de coronatoegangsbewijzen een jaar later.
‘De wachtrij begint hier’ is een belangrijk historisch document voor de stad, stuk voor stuk schitterende documentaire foto’s die samen een beeld geven hoe corona het Haagse stadsbeeld meer dan twee jaar lang bepaalt.
De wachtrij begint hier- Twee jaar coronabeleid in beeld’- Sandra Uittenbogaart; 200 pagina’s; hardcover; Uitg. De Nieuwe Haagsche €27,95; ISBN 978-94-6010-117-5.
Piet Vernimmen
N.B. 1. Het Haags Gemeentearchief stelt in De Galerij in de tramtunnel onder het Spui tot medio december 2025 tientallen foto’s uit deze periode van Sandra Uittenbogaart tentoon onder de titel ‘DOORLOPEN ALSTUBLIEFT!’
N.B. 2 Ergens aan de beginperiode van corona besteedde het tv-programma Het Perfecte Plaatje aandacht aan corona. Stefano Keizers maakte toen een foto die grote indruk op me maakte. Hij is terug te zien op google. Een compleet leeg Malieveld en in de lucht zweeft een lichtblauw mondkapje. Fantastisch!
Belangstelling voor wandel- of fietstochten over geschiedenis en architectuur in Den Haag? Kijk kan ook naar Kunst in de stad, Besuyde den Houte, Kunst rond Cats, Kunst rond de 'Maria Hoeve', Anders winkelen, Indische Wandeling.
Of stuur een mailtje naar
